Doanh nhân Việt ở Ukraine: Chưa bao giờ khó khăn như hiện nay

Trung tâm thương mại Sun Mall của người Việt ở Kharkov. Ảnh: Hữu Thuật.

Cuộc khủng hoảng chính trị tại Ukraine nhen nhóm từ khi cựu Tổng thống Viktor Yanukovych từ chối ký một thỏa thuận thương mại tăng cường liên kết với Liên minh châu Âu vào tháng 11 năm ngoái. Tuy nhiên, chỉ gần hai tháng trở lại đây, bất ổn tại đất nước này mới thực sự lên cao trào khi ông Yanukovych phế truất và Nga phê chuẩn sáp nhập Crimea.

Ông Hoàng Công Bảo Đàm - Chủ tịch Hội doanh nhân người Việt tại Kiev cho hay có khoảng 10.000 Việt kiều tại Ukraine, trong đó 90% sống bằng kinh doanh chợ, buôn bán hàng tiêu dùng và các dịch vụ đi kèm.

Những doanh nhân có vốn liếng khá hoặc đăng ký kinh doanh chính thức, làm việc bài bản không nhiều, ở Kiev có hơn 20, tính cả Ukraine khoảng 100 người, ông Đàm cho hay. Cộng đồng này kinh doanh đa dạng hơn, họ nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam để phân phối lại cho các tiểu thương hoặc các hệ thống cửa hàng, như quần áo, giày, cá tra, gạo hoặc sản xuất mỳ ăn liền, kinh doanh bất động sản…

Từ Kiev, trung tâm của những cuộc biểu tình hồi trung tuần tháng 2, chị Mai Anh cho biết thành phố đã dần yên tĩnh trở lại nhưng khắp nơi luôn bắt gặp những gương mặt nặng trĩu lo âu bởi khó khăn còn chồng chất phía trước. "2013 là một năm làm ăn rất khó khăn do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế. Nhiều gia đình phải hết sức tiết kiệm, chật vật chèo chống mong giữ cho cuộc sống không xáo trộn. Nhưng rồi hy vọng, mong mỏi cho một năm mưa thuận gió hòa đã tan thành mây khói trong những ngày cuối tháng hai vừa rồi", chị chia sẻ.

Ông Hoàng Bửu Lộc - thành viên Hội doanh nhân Việt Nam tỉnh Kharkov, đã 25 năm sống và kinh doanh tại Ukraine và trải qua nhiều thời khắc lịch sử nơi đây, song với ông, cuộc khủng hoảng kinh tế chính trị năm 2014 là nghiêm trọng nhất. Kharkov là thủ phủ miền đông Ukraine, cũng là nơi tập trung đông người Việt nhất.

"Cuộc sống và công việc kinh doanh của bà con Việt Nam nơi đây đảo lộn", ông chia sẻ trên trang Cộng đồng người Việt tại Kharkov. Giá đôla từ 8,2 grivna đã lên tới 13 grivna. Hàng nhập bằng đôla, nếu nhân với giá đôla hiện tại thì không thể nào bán được, mà bán theo giá thấp thì lỗ. Điều này khiến công việc kinh doanh của cộng đồng người Việt trở nên rất khó khăn, thậm chí gần như tê liệt hoàn toàn. "Có thể đây sẽ là cuộc đào thải lớn nhất từ trước đến nay. Một bộ phận người kinh doanh đang đứng trước nguy cơ bị loại khỏi thương trường. Con số là bao nhiêu, không ai biết rõ, nhưng chắc là không ít", ông nhận định.

 Anh Thái - một tiểu thương tại Kiev cho biết vẫn đang theo dõi tình hình nhưng không quá lo lắng, chỉ về Việt Nam khi thực sự thấy căng thẳng. Ảnh: Mai Anh

Ông Hoàng Công Bảo Đàm cũng đánh giá đây là thời gian khó khăn nhất của cộng đồng Việt Nam trong mấy chục năm qua. "Trước năm 2008, tình hình kinh doanh khá dễ dàng, từ khủng hoảng kinh tế năm 2008 đến nay tuy khó khăn nhưng đa số ít nhiều vẫn có thu nhập tốt. Bây giờ mới là thời kỳ khó khăn thực sự", ông cho biết.

 Ở Việt Nam, các doanh nghiệp chuyên xuất khẩu sang Nga, Ukraine cho biết trước mắt chưa chịu ảnh hưởng lớn, song không thể dự đoán tương lai bởi đây là cuộc khủng hoảng lâu dài. 

Ông Trần Hữu Dũng - Phó Chủ tịch Hiệp hội chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cũng phản ánh "chưa có gì ảnh hưởng đến các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản". "Ukraine đang chìm trong bất ổn chính trị, song chuyện mua bán hàng hóa, ăn uống vẫn phải diễn ra. Do vậy thương mại không ảnh hưởng", vị này nhận xét.

Viễn cảnh kinh tế được vị này phác họa đang rất ảm đạm. Khủng hoảng kinh tế chính trị, nguy cơ chiến tranh dẫn đến đồng tiền nội địa mất giá, sức mua kém do thu nhập giảm sút. Các doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam và các nước vào Ukraine cũng như sản xuất trong nước, kinh doanh bất động sản gặp nhiều khó khăn. Các doanh nghiệp đưa hàng hóa Ukraine về Việt Nam, Nga và đi các nước hưởng lợi hơn vì đồng nội tệ mất giá, song một bộ phận lớn lại phụ thuộc vào Nga, trong khi mối quan hệ giữa hai quốc gia hiện nay rất xấu, thị trường có thể bị đóng cửa bất cứ lúc nào.

Đại diện cộng đồng doanh nhân tại Kharkov khẳng định để trụ lại doanh nhân Việt kiều sẽ phải thay đổi cung cách làm ăn, hướng tới chiều sâu và bền vững.

 "Tôi hy vọng cộng đồng sẽ vượt qua được cuộc khủng hoảng này, như từng vượt qua hai cuộc khủng hoảng năm 1998 và 2008. Tôi cũng hy vọng rằng chính khủng hoảng sẽ làm xuất hiện nhiều cơ hội làm ăn mới cho cộng đồng người Việt", vị doanh nhân này bộc bạch.

Ông Hoàng Công Bảo Đàm cho hay đa số người Việt Nam định cư ở Ukraine đã khá lâu, nhiều người có nhà cửa, tài sản, cuộc sống ổn định. Do vậy, dù tương lai Ukraine khá bất định song mọi người đang tìm cách giảm bớt rủi ro, thu gọn công việc đề phòng trường hợp xấu xảy ra. Một số doanh nhân có điều kiện và vốn liếng có thể đầu tư về Việt Nam nhằm tìm kiếm sự ổn định và lâu dài.

 "Cầu mong chiến tranh đừng xảy ra, bình yên sẽ trở lại với Ukraine. Cuộc sống rồi sẽ tốt đẹp lên với những gia đình người Ukraine và người Việt - với những người yêu hòa bình, chăm chỉ, cần cù trong lao động", chị Mai Anh tâm sự.

Theo số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch & Đầu tư), tính đến cuối tháng 2/2014, Việt Nam có 19 dự án đầu tư sang Nga với tổng vốn gần 2,5 tỷ USD, tại các lĩnh vực như thăm dò và khai thác dầu khí, trung tâm thương mại, khách sạn văn phòng cho thuê. Trong khi đó, Nga là quốc gia đứng thứ 18 trên 101 tổng quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, với tổng vốn đăng ký gần 2 tỷ USD, tập trung trong ngành chế biến, chế tạo, khai khoáng, bất động sản.

Về thương mại, số liệu từ Tổng cục Hải quan cho hay, Nga đang là đối tác xuất khẩu lớn thứ 22 trong hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ, với kim ngạch năm 2013 đạt 1,9 tỷ USD. Trong năm qua, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Ukraine cũng đạt 253 triệu USD.

Theo Vnexpress

Xem thêm các bài viết cùng chủ đề với bài viết (phía trên):

Doanh nhân Việt ở Ukraine: Chưa bao giờ khó khăn như hiện nay